Over het algemeen stoot tapijt veel minder vluchtige organische componenten (VOC) uit dan andere bouwmaterialen zoals verf, lijm of laminaatvloeren.
Bij tapijt wordt de belangrijkste potentiële bron van VOC’s gevormd door een component (styreen) van de latex die in de ruglaag van het tapijt wordt verwerkt. Andere, minder belangrijke bronnen zijn de hulpstoffen voor textiel en verf, wanneer deze tijdens het proces niet volledig worden uitgewassen.
Tijdens de afgelopen 20 jaar heeft AW, samen met de andere tapijtproducenten die deel uitmaken van GUT (Gemeinschaft Umweltfreundlicher Teppichboden e.V.), de VOC-uitstoot van zijn producten jaar na jaar gereduceerd en onder controle gehouden. De door GUT vastgelegde grenswaarden (limietwaarden die niet mogen worden overschreden) werden daarbij elk jaar eveneens gevoelig verlaagd. Deze grenswaarden liggen vele malen lager dan de limietwaarden die door instellingen zoals AgBB* en de Europese Commissie** worden gehanteerd.
Vandaag zal een tapijt dat voldoet aan de strenge criteria van de GUT-test, op geen enkele wijze bijdragen aan de vervuiling van de lucht binnenshuis. Alleen tijdens de eerste weken zullen uiterst kleine VOC-hoeveelheden vrijkomen die geen enkel gezondheidsrisico vormen. Na deze korte periode stopt de emissie. Met andere woorden: vasttapijt is veilig en vormt geen enkel gezondheidsrisico.
Naast limietwaarden voor VOC’s heeft GUT het gebruik van een aantal stoffen in de productie van tapijt verboden of strenge limietwaarden opgesteld die niet mogen worden overschreden. Het betreft hier bepaalde verfversnellers, kleurstoffen, brandvertragers en actieve biocidale stoffen.
Let op als je vasttapijt verlijmt: vermijdt het gebruik van lijmen op basis van solventen. Deze kunnen immers belangrijke VOC-emissies veroorzaken. In de handel zijn voldoende solventvrije alternatieven verkrijgbaar om je tapijt te verlijmen.
* AgBB: Ausschuss zur gesundheitliche Bewertung von Bauprodukten, een Duitse instelling die verantwoordelijk is voor de gezondheidsgerelateerde evaluatie van bouwproducten.
** ECA: “European Collaborative Action “Indoor Air Quality & Its impact on Man, Chapter 5 of Report n° 18.
Vluchtige Organische stoffen (VOS)
Volatile Organic Compounds of Vluchtige Organische stoffen (VOS). Dit is een verzamelnaam voor een reeks koolwaterstofverbindingen die gemakkelijk verdampen bij kamertemperatuur. In huishoudelijke producten vinden we drie soorten VOC’s terug:
- Formaldehyde: deze stof wordt in de industrie gebruikt als conserverings- en bindmiddel. Ze komt voor in meubels en stoffen, maar ook in honderden huishoudelijke producten.
- Organochloride: een grote verzameling vaak krachtige chemische stoffen. Ondermeer pesticiden, oplosmiddelen, vloeibare schoonmaakmiddelen, pvc, en pcb’s behoren hiertoe.
- Fenol of carbolzuur wordt algemeen gebruikt als desinfecterend middel, maar wordt ook gebruikt in hard plastic, in verf, textielverf en vernis.
Specialisten zijn het er niet over eens in welke mate VOC’s problemen veroorzaken. Volgens sommige deskundigen hebben de meeste mensen er geen last van, terwijl deze stoffen bij een enkeling symptomen opwekken die lijken op een allergische reactie. Anderen gaan er van uit dat de gezamenlijke dampen van VOC’s giftig zijn en dat ze bijna allemaal irritaties opwekken. Het merendeel van de VOC’s zijn synthetisch. Ze komen echter ook in de natuur voor, zoals bijvoorbeeld in het citrusaroma van een sinaasappel. VOC’s veroorzaken onder meer irritatie van de oogslijmvliezen, neus- en keelproblemen, hoofdpijn, allergische reacties van de huid, misselijkheid, vermoeidheid en duizeligheid. De concentratie aan VOC’s ligt in huis hoger dan erbuiten. Formaldehyde, organochloride en fenolische samenstellingen hebben de grootste risicofactor. Mensen komen het meest in contact met VOC’s door stoffen in verf en lijm, huishoudelijk werk en pesticiden om ongedierte te bestrijden.
Het gemiddelde huis bevat ruim 40 vluchtige organische stoffen. We gebruiken duizenden producten, vaak zelfs dagelijks, die VOC’s uitstoten bij kamertemperatuur. Daaronder zijn heel wat huis-, tuin- en keukenproducten zoals wasverzachters, verfproducten, persoonlijke verzorgingsproducten, reinigingsmiddelen, bouwmaterialen, en kantoorproducten, zoals lijmen, plakband, viltstiften, enz.
Als je producten gebruikt die VOC’s uitstoten, zorg er dan steeds voor dat je huis goed geventileerd is. Blikken met ongebruikte verf bewaar je best niet in huis. Probeer daarnaast zoveel mogelijk de bronnen van VOC’s te vermijden.